طبقه بندی سنگ های رسوبی به دو روش صورت می گیرد .روش اول طبقه بندی, بر اساس ویژگی های بافتی و کانی شناسی انهاست. به این طبقه بندی طبقه بندی توصیفی می گویند در روش دوم با استفاده از ویژگی های بافتی سنگ های رسوبی, به ویژگیهای محیط و شرایط تشکیل سنگها پی برده و سنگها را طبقه بندی می کنند که به طبقه بندی زایشی معروف است

طبقه بندی زایشی

طبقه بندی زایشی ابتدا توسط گرابو ارائه شد وی سنگ های رسوبی را به دو دسته اگزوژنتیک(برون زادی) و آندوژنتیک (درون زادی)تقسیم کرده است.
 

سنگ های اگزوژنتیک یا آواری (exogenetic) سنگ هایی هستند که از ذراتی تشکیل شده اند که  در اثر حمل و رسوبگذاری به حوضه های رسوبی انتقال یافته اند . این سنگ ها همچنین به نام آلوژنیک (allognic) یا انتقالی نیز موسوم می باشند.

سنگ های اندوژنتیک یا شیمیایی (endogenetic) سنگ هایی هستند که در حوضه رسوبی در اثر رسوبگذاری مواد محلول در آب به صورت متبلور یا آمورف تشکیل شده اند. این دسته از سنگ ها را به نام اتوژنتیک (authigenic) یا در جازا نیز می نامند.

بنابراین سنگهای اگزوژنتیک که به ان سنگهای الوکتون (نابرجا)نیز می گویند دارای بافت دانه ای هستند و سنگهای اندوژنتیک یا اتوکتون (برجا)دارای بافت متبلور یا بی شکل اند

هرچند این طبقه بندی دارای نواقصی نظیر اینکه سنگهای رسوبی چند منشایی از نظر زایشی ارزش خود را از دست داده اند می باشد  اما از جهت توصیفی همچنان طبقه بندی با ارزشی به حساب می اید

ویژگی های هر یک از دو گروه فوق می تواند تحت تاثیر فشار و حرارت کم تغییر یابد که در این صورت سنگ را دیاژنتیک (میان زادی)یا اپی ژنتیک(درون زادی) می نامند

طبقه بندی توصیفی

در این طبقه بندی ذرات اصلی تشکیل دهندهء سنگ را در نظر گرفته و انها را بر اساس اندازه یا جنس و درصد هر کدام در سنگ طبقه بندی و نامگذاری می کنند بر این اساس از سیستم های دوتایی وسه تایی و چهار تایی استفاده می کنند.

فولک نوعی طبقه بندی برای سنگهای رسوبی ارائه کرد که در حقیقت در ان هم ترکیب ذرات تشکیل دهنده سنگ و هم منشاء انها در نظر گرفته شده است بنابراین می توان گفت که این طبقه بندی نوعی طبقه بندی توصیفی-زایشی است که هم اکنون مورد قبول بسیاری از دانشمندان می باشد.

بر اساس نظریه فولک تمام سنگهای رسوبی صرف نظر از نوع ان از سه بخش اصلی تریجینوس, الوکم و ارتوکم تشکیل شده است فولک سنگهای رسوبی را بر اساس این سه بخش و درصد هر یک به 5 گروه اصلی تقسیم کرده است

سنگهای اواری یا تریجنیوس(T)مانند گل سنگها, ماسه سنگها و کنگورومراها.این سنگها بین 65% تا75% از سنگهای رسوبی را تشکیل می دهند

IA
نشان دهنده سنگ های آلوکمیکال ناخالص یا سنگ های آواری ناخالص از قبیل شیل های فسیل دار و سنگ های آهکی اوولیتی یا ماسه سنگ های فسیل دار می باشد و این گروه در حدود 10 تا 15 درصد از سنگ های رسوبی را تشکیل می دهند. 

  IO
نشان دهنده سنگ های اورتوکمیکال یا سنگ های شیمیایی ناخالص مانند سنگ های آهکی ریزبلوردار است. این گروه در حدود 2 تا 5 درصد از سنگ های رسوبی را تشکیل می دهند. 
     A
بیانگر سنگ های آلوکمیکال مثل آهک یا دولومیت های فسیل دار، اوولیت دار و یا اینتراکلست دار می باشد و در حدود 8 تا 15 درصد از مقاطع چینه شناسی را اشغال می کند. 
   O
نماینده سنگ های اورتوکمیکال یا سنگهای شیمیایی حقیقی همانند سنگ آهک ها یا دولومیت های ریز بلور، انیدریت و چرت می باشد که در حدود 2 تا 8 درصد از سنگ های رسوبی را تشکیل می دهد.
به دو گروه سنگهای AوOسنگهای شیمیایی خالص نیز می گویند

به طور کلی سنگهای رسوبی را به 5گروه زیر تقسیم می کنند

1-سنگ های رسوبی اواری (تریجنیوس)

2-سنگ های اذر اواری :که ذرات تشکیل دهندهء انها در اثر فعالیتهای اتشفشان ها به وجود می ایند و پس از طی مسافتی ته نشست کرده و پس از فرایند دیاژنز سنگهای اذر اواری را تشکیل می دهند

3-سنگ های رسوبی شیمیایی:که ذرات تشکیل دهندهء انها به صورت مواد محلول ناشی از هوازدگی شیمیایی سنگها  در اب ها ته نشین می شوند

4-سنگهای رسوبی زیست شیمیایی:سنگهای رسوبی اتوکتون یا برجاست که ذرات تشکیل دهندهء انها در اثر فعل و انفعالات شیمیایی به همراه فعالیت و اثر جانداران دریایی در این فعل و انفعالات به وجود می ایند

5-سنگهای رسوبی الی :رسوبات الی رسوباتی که از بقایای الی موجودات زنده بوجود می ایند



تاريخ : 28 / 11 / 1390برچسب:طبقه بندی سنگ های رسوبی , | 16:53 | نویسنده : mehry kond-y | [ ]
صفحه قبل 1 صفحه بعد